„Република Северна Македонија е договорна страна со Европската енергетска заедница и во овој период го усвои Патоказот за праведна енергетска транзиција и донесе одлука за формирање на Совет за праведна енергетска транзиција“ – рече во своето излагање Размена Цекиќ Дуровиќ, државен секретар во Министерството за економија на панел на тема „Енергетска демократија во нашите градови и заедници“ во рамките на Третиот форум за социо-еколошка трансформација кој се одржува во Скопје. Во рамки на излагањата учесниците разговараа за можностите, но и предизвиците кои се последица на преминувањето од конвенционален енергетски систем кон систем на чиста енергија.
– Ние изработивме Национална Стратегија и Национален Акциски план, а како држава мораме да ги следиме европските насоки и стратешките документи да ги услогласуваме согласно европското законодавство, рече Цекиќ.
Горан Герасимовски, градоначалник на Општина Центар рече дека е горд што Општина Центар го носи духот на иновациите и примената на најефикасните технологии и што на негова иницијатива ја основа „Енергија Центар“, претпријатие кое ќе носи голем бенефит за многу генерации, а со тоа ќе ја промовира Општина Центар како прва енергетски независна општина во државата.
– Со реализацијата на овој проект, општината ќе биде електро-енергетски независна и самоодржлива и во нејзиниот развој ќе се користат природните ресурси и потенцијали. Додека заштедите од пониските сметки и средствата од продажбата на вишоците електрична енергија ќе ги искористиме за нови енергетски фасади, поголемо зеленило, инфраструктурни решенија и проекти кои ќе им бидат од корист на граѓаните, рече Герасимовски.
Тој нагласи дека Општина Центар преку „Енергија Центар“ може да инсталира централи со вкупна максимална инсталирана моќност од 2,44 мегавата, вкупната инвестиција за инсталирање би изнесувала околу 1.755. 000 евра со поврат на инвестиција за околу 4,5 години.
Директорот на Прогрес – Институтот за социјална демократија Сашо Додовски истакна дека во изминатите две години со организирање на двата социо-еколошки форуми е направен сериозен исчекор затоа што на едно место се собираат стручни луѓе што дава максимален придонес кон придонесување за социо-еколошка трансформација.
– Северна Македонија е лидер во овие процеси и се направија успешни чекори на енергетска трансформација што ќе придонесе за зачувување на животната средина, рече Додовски.
Од друга страна заменик – градоначалничката на Јастребарско Р. Хрватска, зборуваше за позитивните примери во нејзината општина со кои се штеди електрична енергија а со тоа се намалуваат јаглеродните емисии.
Таа истакна дека во Јастребарско е инсталиран нов смарт систем за улицно осветлување кој е од обновливи извори на ергија, со кој се прават и заштеди и се намалува загадувањето на животната средина.
Јонас Андерсон од Меѓународен центар „Олоф Палме“ потенцираше дека социо-еколошката транзиција претставува предизвик со кој сите ние се соочуваме и истакна дека никој од нас не може да направи сѐ, но сите може да имаме удел, бидејќи климатската транзиција е најважниот предизвик на нашата и на следните генерации.
На агендата на форумот се предизвиците во поглед на животната средина, зелената агенда, промовирањето на социјалната кохезија преку инвестиции во вработување, квалитетни и инклузивно образование и висококвалитетни услуги за социјална инклузија и заштита.
Социо-еколошкиот форум Скопје е платформа за размена на прогресивни идеи, што им овозможува на високите претставници и носители на одлуки од регионот на Западен Балкан и ЕУ да разговараат за потребите и можностите за социјално-праведна енергетска трансформација, која ќе ги зајакне сигурноста на земјите во снабдувањето со енергија, ќе овозможи одржлив развој на економиите и ќе стави крај на ограничениот пристап и сите предизвици што ги носи употребата на фосилните горива, особено видливи во регионот.
Дестан Јонузи
